Exit

met Jan Hontscharenko en Peter Smid | CD EXIT

Deze cd is in beheer uitgebracht door SmusicStudio, en is volledig uitgezonden door radio Concertzender in het programma Raakvlakken van Hedendaags Muziek. De programmamaker Egbert Randewijk smeekte mij: ‘Stuur alsjeblieft alle muziek op die jullie maken.’

De tekst is Uiterst Absoluut Fictief De personen voor zover aanwezig als figuranten, zoals mijn vader en moeder, beschreven in dit tragikomische absurde begrafenisverhaal, zijn volstrekt fictief. Ook de identiteit van het stoffelijke overschot, de verteller in ikvorm, is absoluut verzonnen. Maar hij bestaat in mij. Hier de mp3 van de totale voordracht, tijdsduur: 20 minuten.

Surrealistische vertelling – het perspectief is grotesk: gestorven personage vertelt in zijn doodkist in directe ikvorm tegenwoordige tijd  zijn beleving van eigen begrafenis in experimentele poetische vorm. 

Het slot van de vertelling

…uiteindelijk ontmoette ik iemand die mij aansprak maar met wie ik zelf geen contact kon maken dit wezen zei ik ben je begeleider heb geen angst we verlaten de kringen van de aarde dit wezen dwaalde met mij mee totdat we met beide benen op de grond stonden zo we zijn er sprak het wezen waar zijn we in welk jaar leven we vroeg ik behalve moeders velletje bont had ik onderweg tevens mijn tijdsbesef verloren het uitvaartcentrumkonijn van koudehandje had ik in de kist achter gelaten we zijn voorbij het oneindige op aarde telt men nu het jaar 3003 wat 3003 ben jij wel goed bij je hoofd volgens mij ben ik begraven in 2005 ja dat staat me nog bij als de dag van gisteren het is oké je bent in nergens beland voorbij het oneindige wees blij hier bestaat geen tijd gefeliciteerd je bent een van de uitverkorenen in je aardse leven was je een doolhofkind nu ben je klaar om de tuin te betreden sprak het wezen ga je komst is aangekondigd ga.

Flaptekst CD

De gestorven ik-figuur van deze tragikomische absurdistische vertelling beschrijft zijn begrafenis in de kerk en op het kerkhof, liggend in zijn doodkist. Kleine absurditeiten doen zich voor in funerale sfeer. In de loop der gebeurtenissen raakt hij verzoend met zijn lot en neemt hij afscheid van het aardse leven. Na zijn exit (de tragische afloop van zijn leven) treedt hij een open einde in, wordt hij ontvangen door de kosmos. Ik draag de tekst voor in levendige toonaarden. De muziek van componist Peter Smid is minimalistisch van opzet. Op het ritme van de hartslag klinkt het melancholisch murmelende harmonium op de achtergrond, soms met dramatische motieven geaccentueerd, soms begeleid door gitaarspel, fluisterend en ingetogen. In de finale wanneer de verstilling van het minimalisme wordt doorbroken bereikt de compositie haar hoogtepunt.

Fragment van het begin van de vertelling genoteerd zonder interpunktie, 

Kijk knappe jongen gebleven zei koudehandje ik was hals over de kop in de kist beland zonder schrammen interne medewerkers van uitvaartcentra spreken tegen de huid van hun doden zijn collega knikte met een slurf van weemoed schroef nou dicht mijn kist dicht jongens bzzz bzzz bzzz bzzz mijn kist dicht ik ben dood dood mijne heren sluitingstijd mijn leven was als machorka ik ben nu als nonnondescript fit voor mijn exit bespaar mij uw complimenten deksel erop koudehandje inspecteerde mijn make-up betastte even het velletje bont dat moeder over mijn schouder had gelegd haar Icarus gesmolten in over-moed gevallen nu gekleed alsof hij naar een bacchantenparty gaat kijk nú ziet hij er betóverend uit zei koudehandje legde een konijn naast mijn gezicht zijn mascotte wat lief en aandoenlijk zijn ze met hun tweeën in knuffelbare lay-out lagen we in de etalage keken zij vertederd toen bzzz bzzz bzzz bzzz werd mijn kist afgesloten kreeg een vuistslag na harde dreun op de deksel goede reis dank u dáááág strelende verlatenheid vulde de zaal van het crematorium waar ik opgebaard lag de nevelachtige lichtjes in het plafond doofden uit weldadig de duisternis en stilte ein-de-lijk kon ik op adem komen fijn morgen mijn begrafenis verheugde mij op het einde van alles had mij al die dagen dodelijk verveeld in de kist op doorreis zou mijn ziel onzichtbaar voor het blote oog opstijgen naar mijn plaats in de hemel waar behalve de schepper van al hetgeen wat niet deugt ook de befaamde ongephotoshopte pixelloze engelen woonden hel hoefde ik overbrpaaf geleefd niet te vrezen had ik fantasieën nee las ik religieuze fictie nee de illusie van het hiernamaals nee koesterde ik niet kortom ja met het volledige niets was ik tevreden mijn Allerlaatste Nacht bovengronds ging voorbij als lucht in het theater der dromen glijden maar de kist in de lijkwagen stapvoets rijden maar door de stad daar de openstaande deuren van de kerk waar dat ene godje der christenen dat nooit ik zei aanbeden werd bidden maar hier zal luiden tot voorbij de torens mijn dodenmis in dezelfde kerk ben ik feestelijk ingewijd ten gehore gebracht als dompeldoopkind priester X maakte het kruisgebaar boven de zintuigen waarmee de mens de wereld gewaarwordt en beperkt leert kennen alle zintuigen werden gezegend de ogen oren neus tong lippen voeten en handpalmen waar we op beginnen te kruipen via op elkaar eindigende bochten richting exit mijn kist werd op een mobiel draagbaar tussen de bidbanken naar voren gereden de zwenkwielen op de rem pal geparkeerd nabij altaar en het martelbeeld van Jezus aan het kruis staarde ik naar de kerkkoepel daar hoog zweefden letters exit las ik en luisterde naar gebeden psalmen gezongen door vrouwenkoor duf gezang begeleid door het kerkorgel blies een dreunende mineurvloed uit over de liturgie JS Bach ontroerend voor de aanwezigen wellicht mij liet het koud het gezeur klonk doodvermoeiend hu huhu hu hu huhu huhu hu hu tot vervelens toe moegezongen uitgeputte kelen zure klanken als van nooddruftige kamelen hu huhu hu hu huhu hu hu hu de mis werd verzorgd door priester Suykerbuyk kende de man vaaglijk wel amusant dat hij nicht was celebreerde vanaf hoge barokke preekgestoelte sprak aldaar op gedragen gedempte toon in microfoon met toiletachtig galmeffect hol klinkend in de akoestiek om ook de parochieleden te bereiken die ver achter in het godsgebouw zaten mee te bidden op hun knievalgrage knieën neergezegen ik zag ze niet hoorde ze kuchen sommigen snikten zachtjes even later hilarische geluiden kris kras geroezemoes het koor verstomde orgelgepuf vegend gefluister haastige voetstappen de mis abrupt onderbroken help iemand flauwgevallen nog sterker het mens stierf ter plekke hartstilstand je meent het ook het gootgat in ja maar nee wat erg wat in-intriest het noodgevallen ambulanceteam snelde de kerk binnen met spoed werd het plotselinge stoffelijke overschot op brancard weggedragen exit toen ging de mis verder we hebben nu twee doden te betreuren in onze parochie sprak Suykerbuyk bij de poorten van de dodenakker weer uit de auto gegleden nu door vier kistdragers opgetild dat ging uiterst moeizaam mijne heren in zwarte pak wie had deze mannen opgetrommeld in godsnaam gingen ze gebukt onder mijn gewicht en kreunden ik woog ook dood bijna niets amper 60 kilo tracht rechtop te lopen mijne heren elke pas keer op keer gezamenlijk ingezet langzaam afgemeten draag mij statig met waardigheid op uw schouder maar nee hoor ik sprak tegen dovenmansoren ze schommelden wankelden als krachteloze mannetjes Kom op rechtoplopen mannen jullie circusartiesten verdienen de zweep let op die kleine daar die hangt aan mijn kist in plaats van die te dragen ik lig wel heel oncomfortabel scheef op mijn rug héé héé héé beschonken sukkels nu al beschonken hoe vulgair drankorgels totaal niet geoefend om de doodkist zo goed als waterpas te houden kosmologen pianostemmers klaplopers het is uw TAAK mij eerbiedig en gerieflijk naar het gedolven grafgat te brengen wie weet hoeveel doden ze op deze akelige scheve manier naar hun graven hadden gedragen schandelijk genoeg geërgerd gedachten vroegen geordend te worden wie had ooit gedacht hellend door de lucht getransporteerd op weg naar het graf van vader dat ook mijn graf zal worden kijk naar de hemel naar de hemel de blauwgrijze hemel die ik zal missen mijn vizier werd geblokkeerd door de kistkrans gemengde bloemen aronskelken kamilletakjes gipskruid en korenbloemen gedrapeerd met rood-satijnen lint af en toe door de wind bewogen iedereen was stil en zweeg schrijdend over het pad van het kerkhof vormden we een eenzame kleine stoet als je niet beter zou weten leek het op een geheimgehouden begrafenis om de paparazzi te vermijden

2005 copyright © Jan Hontscharenko