SYNOPSIS

Mijn romandebuut in 1993 is gerealiseerd op basis van historische gebeurtenissen, eerst de val van de Berlijnse Muur in 1989 daarna als consequentie het ineenstorten van het communistische Sovjet-imperium. Rusland, schijnbaar, definieert zichzelf als democratie.  De roman getuigt van spectaculaire chaotische tijden en verweeft een amoureus avontuur, zoektocht naar de Slavische wortels van de hoofdpersonage half-Oekraiens met talloze referenties naar de onuitputtelijke Russische literatuur.

Losse zwart-wit buikband gevouwen om de voorpagina van de roman

Flaptekst 

“Perrongeliefden is een autobiografische roman over een treinreis – via een Bjelyaans uitstapje in Berlijn – die de ikfiguur maakt naar de vroegere Sovjet-Unie, met als doel het bezoek aan het geboortehuis van zijn moeder in het Oekraïense dorp Selo Lowin. In Moskou raakt de ikfiguur, immer in gezelschap van zijn orerende alter ego,verstrikt in een groteske liefdesaffaire en ontmoet hij kopstukken van de literaire scene. Wanneer zijn geliefde Vera hem de deur wijst vertrekt hij naar de Oekraïne. Via Kiev reist de hoofdpersoon naar Selo Lowin, het kleine dorpje waar zijn moeder Ljoeba woonde.
De roman is zowel een tocht naar de eigen wortels alswel een ontroerend verslag over het verlangen naar elders om de eigen identiteit te bepalen. Maar Perrongeliefden  is bovenal een lyrisch commentaar op het modernistische kenmerk van de liefde: de perrons zijn symbool voor het afscheid en de golfslag van het komen en gaan.’

Uitg. Arena, Amsterdam, Isbn 9069740478

Fragment roman

uit het hoofdstuk

LEUGENS

“Eigenlijk zweefde ik brutaal wentelend door een of ander heelal waarin niets zeker was. De golfslag van het komen en gaan, het ene perron op, het andere af, dat was de kern van mijn bestaan en al mijn exliefdes waren herinneringen geworden die net zo grillig bewogen als de schaduwen op de boomtoppen van het Petrivskipark. Als een hond likte ik mijzelf, maar de wonden zaten op een andere plek.” 

Media coverage 

Ik kreeg als debutant diverse lovende reacties van de literaire redacties, die mijn romandebuut bespreken, soms mild-kritisch, vaker oppervlakkig en nietszeggend, hoe dan ook altijd met een steriel effect voor mij als schrijver zelf. Zelden floreert een schrijver bij gratie van critici.

overzicht recensies

Recensie Elsbeth Etty in NRC Handelsblad: ‘Valt er uit een omgevallen boekenkast een oorspronkelijke, leesbare en onderhoudende roman te construeren? Misschien als de aangeroepen meesters en hun werken een verhaal vertellen dat het betoog van de schrijver onderbouwt of een extra dimensie verschaft. Bij Hontscharenko lijkt dit niet het geval, maar helemaal zeker is dat niet, want de lijst van de om de haverklap opduikende (niet alleen Russische) auteurs is zo omvangrijk, dat er maar weinig lezers zullen zijn die hen allemaal kennen.’  Interview, Vondelpark Amsterdam, door Inge van den Blink, hoofdredactrice literatuur  Utrechts Nieuwsblad: ‘De postmoderne meervoudige persoonlijkheid lijkt in Hontscharenko bijna een concrete belichaming te hebben gevonden. Als je met hem praat is er sprake van een verwarrende hoeveelheid ex-vrouwen, ex-geliefden, ex-beroepen, ex-woonplaatsen.’  Recensie H. van Weert in Eindhovens Dagblad:  ‘De ikfiguur reist naar Moskou waar hij een onderzoek wil doen naar sterfscènes in de Russische literatuur. De Russische metropool is voor hem een overstapplaats naar zijn uiteindelijke bestemming, Selo Lowin, het Oekraïense dorpje waar zijn moeder Ljoeba woonde. De slotpassages vormen het sterkste, ontroerendst deel van dit intrigerende boek, dat naar meer doet verlangen.”  Recensie E. Schaafsma in Nieuwsblad van het Noorden:  ‘De botsing tussen de grillige Vera en de ontheemde ikfiguur levert bij vlagen meeslepende en geestige bladzijden op.’ Recensie F. van Dijl in Algemeen Dagblad: ‘Jan Hontscharenko heeft een in Nederland nogal ongebruikelijke achternaam en de combinatie met de voornam Jan zal nog zeldzamer zijn. Dat de trein een belangrijke rol speelt in deze roman, blijkt natuurlijk al duidelijk uit de titel Perrongeliefden wekt, als je het een beetje binnensmonds uitspreekt, associaties met ongeliefd en per ongeluk.’ Recensie T. Verbeeten in De Gelderlander: ‘Bloemrijk en beeldenrijk is zijn schrijfstijl.’ Jan Hontscharenko is erudiet in de keuze van zijn motieven. Maar bovenal weet hij zijn hoofdpersoon en diens alter ego een grote mate van authenticiteit te verlenen. De schrijver trekt de lezer onweerstaanbaar mee als hij herinneringen opzoekt naar zijn moeder op het platteland in de buurt van Kiev. Dan pas, aan het einde van het boek, raak je onder de indruk.’ Recensie A.B. in tijdschrift HP/De Tijd: ‘Een postmoderne treinreis van Amsterdam naar Rusland, zo luidt de tekst op de omslag van Jan Hontscharenko’s Perrongeliefden. Wij weten niet goed wat we ons daar bij moeten voorstellen, maar ons had de titel ‘Perrongeluk’ ook wel lekker postmodern in de oren geklonken.’Recensie N. Keuning in Leidsch Dagblad: ‘Na lezing van deze roman moet ik tot de conclusie komen dat Jan Hontscharenko bezeten is van literatuur, reizen en vrouwen. Mooi is het op een na laatste hoofdstuk ‘Gogol en Rilke in Kiev’ waarin der schrijver ongekunsteld en uit het hart schrijft.’ Recensie L.G. Swaenepoel in Boekengids: ‘Perrongeliefden bevat hele sterke passages.’ Recensie K. Osstyn in Standaard der Letteren: ‘Perrongeliefden is misschien nog het meest een Picareske Roman. Hontscharenko houdt van een dosis chaos; wat hij samen met zijn vriendin Vera in Moskou beleeft, getuigt van een westerse decadentie. Het leukste is toch dat hij op oudejaarsnacht een paar rotjes vuurwerk gaat afsteken op het Rode Plein, op het gevaar af opgepakt te worden.’  Recensie B. Leemhuis in Slavische tijdschrift Peredatsja: ‘In een uiterst associatieve stijl, vol citaten en taalacrobatiek voert Jan Hontscharenko de lezer via de verloedering in Moskou en het bed van zijn geliefde Vera naar de melancholie van het boerenbestaan in de Oekraïne. Een opvallend boek.’

Recensie A.B. in tijdschrift HP/De Tijd: ‘Een postmoderne treinreis van Amsterdam naar Rusland, zo luidt de tekst op de omslag van Jan Hontscharenko’s Perrongeliefden. Wij weten niet goed wat we ons daar bij moeten voorstellen, maar ons had de titel ‘Perrongeluk’ ook wel lekker postmodern in de oren geklonken.’ Recensie N. Keuning in Leidsch Dagblad: ‘Na lezing van deze roman moet ik tot de conclusie komen dat Jan Hontscharenko bezeten is van literatuur, reizen en vrouwen. Mooi is het op een na laatste hoofdstuk ‘Gogol en Rilke in Kiev’ waarin der schrijver ongekunsteld en uit het hart schrijft.’ Recensie L.G. Swaenepoel in Boekengids: ‘Perrongeliefden bevat hele sterke passages.’ Recensie K. Osstyn in Standaard der Letteren: ‘Perrongeliefden is misschien nog het meest een Picareske Roman. Hontscharenko houdt van een dosis chaos; wat hij samen met zijn vriendin Vera in Moskou beleeft, getuigt van een westerse decadentie. Het leukste is toch dat hij op oudejaarsnacht een paar rotjes vuurwerk gaat afsteken op het Rode Plein, op het gevaar af opgepakt te worden.’ Recensie B. Leemhuis in Slavische tijdschrift Peredatsja:  ‘In een uiterst associatieve stijl, vol citaten en taalacrobatiek voert Jan Hontscharenko de lezer via de verloedering in Moskou en het bed van zijn geliefde Vera naar de melancholie van het boerenbestaan in de Oekraïne. Een opvallend boek.’

Enkele opmerkingen (post scriptum) over de vormgeving van de roman.

De uitgever heeft zonder enige overleg vooraf met mij als auteur gekozen voor een illustratieve cover plus zalmachtige kleurstelling. Ik heb de creatieve bijdragen van de boekontwerpers destijds kritiekloos geaccepteerd, wilde hun werk niet op ondankbare wijze weigeren, bovendien hebben vooral debuterende schrijvers geen stem in de keuze van de vormgeving. Geen enkele invloed op de vormgeving.
Natuurlijk, ik begrijp de associaties van de vormgevers, de roman heeft als locatie voornamelijk Rusland, dus we doen een Russisch schilderij, de treinreis Amsterdam-Moskou speelt een belangrijke rol, dus we doen een trein erbij, het gaat over de verkenning van liefde, dus we kiezen een leuk lokbloemachtig kleurtje.

Enzovoorts, heel clichématig, voor de hand liggend, wel publicitair verantwoord verzorgd maar fantasieloos en saai gewoon saai, dus weinig onderscheidend, weinig prikkelend. Maar het losse buikbandje in zwart-wit, zie afbeelding bovenaan deze pagina, vond ik wel okay.

Ik houd als verzamelaar van bijzondere bookcovers van uitsluitend typografische ontwerp. Het liefst geen foto’s evenmin illustraties of dergelijke beeldmateriaal. Veel pulp van boekomslagen kenmerkt zich juist door die twee elementen, of een mix ervan. Ik heb een sterke voorkeur voor uitsluitend kleur en letters. Uitgebalanceerde coloriet. Simpelogend. Puike esthetiek. Zou ik destijds happy zijn geweest met een dergelijke cover? Denk het toch niet. Te klinisch, te academisch, terwijl mijn roman gaat over irrationele, absurde ervaringen in de Sovjet-Unie die tijdens de Glasnost explodeert in chaos. Maar afbeeldingsloze boekomslagen, hoe impopulaire ze ook zijn in de Nederlandse uitgeverijwereld, hebben in mijn optiek een speciale charme, ze staan dichtbij minimalistische kunst, waar ik meer van houd dan figuratieve kunst.