Dziga Vertov

door | dec 10, 2007 | Dagboeknotities

De DVD Man With A Movie Camera is verkrijgbaar bij de onafhankelijke uitgever Moskwood Media.

Zou ik een tovenaar zijn, dan had ik Dziga Vertov uit zijn graf wakker geroepen en hem achter mijn karretje gespannen.

Omdat mijn camerman aan een depressie lijdt wegens defect geraakt liedesleven ben ik zelf achter de camera gaan staan en maak ik dezer dagen opnamen van mijn performances als meneer K, schik mij in de dubbelrol van acteur en camareman, doe bovendien het decorontwerp en indien nodig de regie; hierbij ervaar ik hoe moeilijk het is tot een fascinerende onclichématige visuele stijl van filmen te komen.

Gelukkig is de eenvoud, parel veler kunsten, alijd nog het redmiddel. Wie klaagt over dat een kort filmpje in technisch en inhoudelijk opzicht te eenvoudig is, zal nooit tot de kern van de filmkunst doordringen. Heb ik een punt hier of ben ik bevooroordeeld? Hoe dan ook, ik zoek een cameraman!

lICHT KOMISCHE

ABSURDISTISCHE

SFEER

De Russische filmmaker Dziga Vertov (1896-1954) nam zijn filmcamera, vastgeschroefd aan de driepoot, mee tijdens enkele ritten door de grauwe steden van de Sovjet-Unie, stond hij fier achterop de vrachtauto het stedelijke leven op te nemen, anno 1929. Zijn werk en de manier waarop hij zijn beelden in zwart wit monteerde en hoe hij zijn dynamische maar naakte plotloze shots maakte, vaak op fabuleuze locaties waar de revolutie van de Sovjet-industrie vorm begon te krijgen, strekken tot het voorbeeld van moderne filmmakers die artificiële kunstgrepen en effectbejag proberen te vermijden, zoals de hedendaagse Finse regisseur Aki Kaurismäki.

Natuurlijk hanteert Kaurismäki ook een typische stilistische techniek die zijn esthetische beeldtaal realiseert, maar hij past geen geen maniertjes toe zoals we die kennen in de traditie van het maniërisme – denk aan de commerciële kitsch van Hollywood. Kaurismäki’s stijl is gebaseerd op de ontkenning van cinematografische maniertjes en daardoor creëert hij de licht komische absurdistische sfeer in zijn films. Zijn werkwijze doet mij vaak aan die van Dziga Vertov denken. Beiden geven de voorkeur aan de banaliteit, zonder opsmuk in beeld gebracht, wat het juist heel bijzonder maakt, subtiel.