Prestigieus en spectaculair
Werk tentoongesteld op ongekende grote schaal
Omvangrijk en uitgebreid, eenheid van lengte en vlakte – De witte muur in de entreehal van het museum, het zogenaamde Porte des Lions is 100 vierkante meter en de negen schilderijen hebben allen dezelfde afmeting: 175 x 163 cm. Het totale werk is ruimtelijk ingedeeld in een samenhang van 3×3, aldoende speelt Dumas met het getal 9, klassiek symbool van eenheid. 3×3 horizontaal 3×3 verticaal.
Historische context – De compositie gaat terug naar de oorsprong van kunst toen de mens in grotten begon te tekenen en daarna eeuwen later tijdens de renaissance de fresco’s opbloeiden, muurschilderingen gevat in sprekende kleuren die een doordachte compositie en thema hadden.
Dumas bevindt zich als rijkste vrouwelijke kunstenaar on top of the world
marlene dumas louvre museum 2025 liaisons titel alien apparition afmeting 175 x 163 cm, olie op canvas.
Wie klaagt dat de vrouwen door de eeuwen heen een onbetekenende rol hebben gespeeld in de beeldende kunst en heden ten dage nog steeds kampen met gebrek aan erkenning, kan zich nu met een lachje van triomf bezinnen op de glanzende carrière van Marlene Dumas. De superieure positie die zij inneemt (voor zichzelf heeft opgeëist) is uiterst uitzonderlijk, uniek en ongekend.
Madame Dumas is de duurste vrouwelijke kunstenaar aller tijden. Zij is absoluut on top of the world. Haar werk dwingt een waanzinnige commerciële waardering af en gaat voor duizelingwekkende bedragen over de toonbank. Onlangs is een van haar schilderijen (Miss January) door het veilingshuis Christie’s in New York verkocht voor ruim 12 miljoen euro. Ik hoor het u zeggen. Hallo? Is dat zieke wereldje van investeerders en verzamelaars moderne kunst helemaal kierewiet doorgedraaid?
Polarisatie – de tragiek van deze tijd
De gezichten vormen als breed geschilderde tafereel samen een hallucinante ode aan de Naamlozen van deze wereld, (ik citeer Dumas: “De naamlozen, ontmenselijkt als vluchtelingen, gebrandmerkt als buitenlandse wezens”). Ze visualiseert een sterk empathisch pleidooi voor diversiteit. Iedereen is anders toch behoorlijk hetzelfde. Dat lijkt het statement dat Dumas maakt. Ze biedt een soort humanistisch anker aan.
De portretten zijn anoniem en hebben geen aanwijsbare gender, vrouw, man of trans. ook hun identiteit is onbestemd, ze mixt Afrikaans Arabisch Westers Slavisch Joods Aziatisch door elkaar. Wie haar opvattingen kent over identiteit en ras zal niet verbaasd staan.
Ze zien eruit als buitenaardse wezens, hun gezichtsuitdrukkingen laten zich moeilijk herkennen, ik zag de close-up van een vrolijk varkenssnuitje, ik zag de close-up van een buitenaards wormachtig ogende man die kennelijk de verschrikkingen van een genocidale oorlog beleeft. Trauma’s zijn er meer te lezen op de gezichten der naamlozen. Wat zien we precies uitgedrukt? Welke uitdrukkingen hebben een universele kwaliteit als het gaat om catastrofale gebeurtenissen?
Het menselijke gelaat is in staat tot wel 7000 verschillende uitdrukkingen te vertonen, in het dagelijkse leven gebruiken we slechts enkele honderden. Dumas toont de belangrijkste emoties zoals woede en verontwaardiging en geeft met haar serie portretten een indruk hoe gepolariseerd de samenlevingen zijn wereldwijd, ruimte voor universele verbinding is beperkt, dat is de tragiek van deze tijd.
Dumas hanteert in haar oeuvre systematisch metaforiek en referenties
marlene dumas louvre museum 2025 liaisons afmeting 175 x 163 cm, olie op canvas.
SCHADUWEN VAN DE VERSCHRIKKINGEN
Ze schilderde de schaduwen van de tegenwoordige genocides, zegt ze zelf. De schaduwen? oké metaforisch gesproken. Dat is de clou van Dumas’ werk, ze denkt metaforisch, niet concreet, hoewel ze een bepaald realisme aanhangt schildert ze op een eigenzinnige wijze haar figuraties, veelal op basis van metaforiek. Met een vleugje poëzie. En referenties, altijd past ze referenties toe, is het niet naar het verleden dan wel naar het heden. Dumas maakt beeldend werk dat strikt in vrije vorm refereert, filosofisch, humanistisch en poëtisch. Het beeld van een wolk bijvoorbeeld die voorbij zweeft in het zenit kan een mensenleven voorstellen, het metafoor is dan: wat meer is het leven dan een wolk die voorbij zweeft?